Patron szkoły

» Patron szkoły

Władysław II Jagiełło — patron Szkoły Podstawowej

 

Władysław Jagiełło

Urodzony ok. 1351 r., zmarł 1 VI 1434 r. w Gródku Jagiellońskim; syn Olgierda i księżniczki twerskiej Julianny; od 1377 r. wielki książę litewski, od 1386 r. król polski; żonaty z Jadwigą, Anną Cylejską, z którą miał córkę Jadwigę, Elżbietą Granowską i siostrzenicą Witolda, Zofią Holszańską, z którą miał dwóch synów: Władysława i Kazimierza, późniejszych królów polskich. 14 VIII 1385 r. w Krewie wyraził zgodę na propozycję małżeństwa z Jadwigą i unii personalnej Litwy z Polską, wysuniętą przez panów małopolskich. W związku z tym przyjął 15 II 1386 r. w Krakowie chrzest i imię Władysław, trzy dni później poślubił Jadwigę i 4 marca został koronowany na króla Polski. Na początku 1387 roku udał się na Litwę, by rozpocząć jej chrystianizację i założyć biskupstwo w Wilnie. W 1392 r. rządy w Wielkim Księstwie Litewskim objął jego stryjeczny brat Witold. Po bezpotomnej śmierci Jadwigi (1399), by umocnić swe prawa do korony, poślubił w 1402 r. wnuczkę Kazimierza Wielkiego, Annę Cylejską, a rok wcześniej na nowo określono stosunki Polski i Litwy aktem unii wileńsko-radomskiej. Zwycięstwo odniesione przez Jagiełłę w 1410 r. pod Grunwaldem i pokój toruński zawarty rok później, mimo braku doraźnych korzyści, doprowadziły do wzrostu znaczenia Polski i jej monarchy na arenie międzynarodowej, a związek z Litwą został dalej zacieśniony w 1413 r. unią horodelską. W 1426 roku Władysław wzmocnił zależność Mazowsza od Polski. W 1430 r. wydał przywilej jedlneński, kodyfikujący i rozszerzający wszystkie dotychczasowe przywileje szlacheckie w zamian za zgodę na następstwo tronu dla jednego ze swoich synów. Wbrew stanowisku panów małopolskich nie wcielił Litwy do Polski po śmierci Witolda (1430), a zachwiana unia polsko-litewska została odnowiona w Grodnie w 1432 r. Pochowany został w katedrze na Wawelu.


Władysław Jagiełło jako król rzetelnie wypełniał swe obowiązki: rokrocznie objeżdżał ziemie Królestwa, sądził i rozstrzygał spory, kontrolował starostów i lokalnych urzędników. Na Litwę zjeżdżał na Boże Narodzenie i Nowy Rok. Był analfabetą, ale doceniał rolę nauki i oświaty. Świadczy o tym fakt odnowienia w 1400 r. Akademii w Krakowie. Realizując testament Jadwigi, na wieki upamiętnił swe imię w nazwie uczelni. Jagiełło był wybitnym mężem stanu. Uchodził za człowieka upartego, ale umiał być elastyczny, skłonny do kompromisu. Gorliwy katolik, był jednak tolerancyjny wobec prawosławia. „Wzrostu był miernego, twarzy ciągłej, chudej, u brody nieco zwężonej. Głowę miał małą, prawie całkiem łysą, oczy czarne i małe, niestatecznego wejrzenia i ciągle biegające. Uszy duże, głos gruby, mowę prędką, kibić kształtną, lecz szczupłą, szyję długą” — tak opisał wygląd zewnętrzny króla Jan Długosz.